Toekomstvisie: van stenig plein naar Groene Oase

In 2020 hebben circa 90 buurtbewoners gereageerd op een enquête, waaruit al een eerste beeld rees van wat wel en wat juist niet gewenst was. De samenvatting van de uitkomsten hebben we als bijlage toegevoegd. 
In oktober 2022 werd op initiatief van een aantal buurtbewoners een bijeenkomst belegd om te bespreken hoe de buurt de toekomstige inrichting van het gebied voor zich ziet. Het was heel bijzonder te merken dat vrijwel iedereen met de term Groene Oase kwam. Die avond vormde zich een werkgroep om de ideeën uit te werken tot het “inspiratiedocument Groene Oase” (bijlage). Deze ideeën werden in januari 2023 bij de nieuwjaarsborrel gepresenteerd aan de buurt en de gemeente/stadsdeel. De reacties daarop waren over het algemeen erg enthousiast. 

Onze droom is een groene oase, waar bewoners en bezoekers in een veilige en aantrekkelijke omgeving kunnen spelen, ontmoeten en ontspannen.

Zodra je van de richting van de Droogbak of de kant van de Buiten Brouwersstraat komt, voel je het meteen. Zowel de elementen die de overgang markeren als ook de andere kleur van de straat, maken dat je meteen voelt dat je op een speciale plek aankomt. Je schouders zakken net iets naar beneden, je ademhaling wordt iets dieper en ondanks dat je in het hart van het drukke Amsterdam bent, voel je een rust die aangenaam en direct ontspannend is. Vanaf de verte zie je bomen, gras, wuivend riet en felgekleurde bloemen. Kinderen en volwassenen lopen op het blote voeten- en natuurbeleving pad, en klimmen over de grote keien en de boomstammen. Bij de vijver zitten een paar mensen verspreid rustig te mijmeren of een boekje te lezen. In de hoek bij de moestuinbakken en het wormenhuis, zijn een groepje bewoners net bezig met planten van de nieuwe lichting peultjes. Verderop zijn er kinderen bezig de door hun geadopteerde boompjes die in het ‘ verhalenbos’ staan te verzorgen. Ze leren hier iets over groeien en bloeien van planten en insecten waar in de stad weinig ruimte voor is.
Voor het houten paviljoen met groene dak waar ook de buurtkamer is, de verzamelplek voor mensen uit de buurt, zitten een paar mensen gezellig een ijsje te eten of een kopje koffie te drinken. Om het gebied staat een mooi houten hek in de vorm van een kunstwerk dat afgesloten kan worden. Het doet recht aan de naam: de Haarlemmer Houttuinen en haar geschiedenis en zorgt ervoor dat de bewoners ’s avonds vanaf 20.30 uur ook echt rust hebben.

 

Nadenken over een nieuwe invulling van het terrein zou volgens ons moeten gebeuren aan de hand van vier thema’s:

1. Rust

Een plek waar je kunt ontsnappen aan de hectiek van de stad. 

Nader aan te scherpen en te prioriteren criteria:

  • (het terugbrengen van) het geluid overdag naar een aanvaardbaar niveau
  • (het terugbrengen van) het geluid ‘s avonds en ‘s nachts voor een ongestoorde nachtrust
  • het qua inrichting sturen op maximale groepsgrootte
  • passende speltypes (doelgroep en activiteit)
  • materiaalgebruik (akoestische eigenschappen)
  • ruimte voor ontspanning en contemplatie

Voordelen voor ons en voor de stad:

  • stille zijde voor de flat
  • rust- en ontspanningsplek voor de bewoners
  • een ontspannen stop voor passanten
  • veilige, ongestoorde ontdekkingsplek voor kinderen

 

2. Groen

Heel veel groen, kleur, glooiend, groene randen, bloemen, inheemse soorten, grassen. De natuur terug de stad in.

Nader aan te scherpen en te prioriteren criteria:

  • bijdragen aan een zo gezond mogelijk leefklimaat
  • geschiktheid als speelomgeving voor jongere kinderen
  • bijdragen aan biodiversiteit van de stad
  • bijdragen aan schoonheid in de stad
  • bijdragen aan toekomstbestendige waterhuishouding 
  • opties voor bijdragen door de buurt

Voordelen voor ons en voor de stad:

  • welbevinden en rust terugbrengen voor de bewoners
  • vergroening zoals de stad die voorstaat
  • koeling in de zomers
  • waterhuishouding toekomstbestendiger
  • groen is ontstressend en maakt blij
  • groen is geluidsabsorberend
  • doordat het er mooi en verzorgd uitziet minder vervuiling en vandalisme
  • conform bestemming gebied Groen (zie punt 5: ambities van de gemeente): schaduw, rust, kleur, ontmoeting, bewegen, spelen.
  • Een natuurlijke speelomgeving voor kinderen
     

3. Een veilige ontmoetings- en ontspanningsplek voor bewoners, buurtbewoners en passanten

Een plek waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten om een kopje koffie te drinken, buurtactiviteiten kunnen organiseren, samen met de vingers in de aarde kunnen zitten, een boekje kunnen lezen onder een boom of kunnen genieten van de bloemenzee. Een omgeving die uitnodigt tot buurtgerichte activiteiten en waar mogelijk faciliteert. Het gebouw dat de gemeente wil plaatsen aan de Boomklokstraat kan een belangrijke rol spelen bij het vergroten van de gemeenschapszin. De invulling zou zo veel mogelijk aan moeten sluiten bij de eerder genoemde uitgangspunten: vergroenen, ontmoeten en ontspannen. 

Kinderen zijn en blijven welkom om hier te spelen. In een zo veel mogelijk natuurlijke speelomgeving, zoals grote keien en boomstammen om overheen te klimmen, een ‘blotevoetenpad'.

Nader aan te scherpen en te prioriteren criteria:

  • beslotenheid en overzicht (relatief eenvoudig toezicht te houden)
  • passende verlichting en meubilair
  • duidelijke zichtlijnen
  • variëteit ontmoetingsplaatsen (functie en omvang)
  • opties en faciliteiten voor structurele buurtparticipatie
  • aansluiten bij het potentieel van de nieuwe bebouwing

Voordelen voor ons en voor de stad:

  • meer contact tussen de buren: verbinding en betrokkenheid
  • een buiten voor mensen zonder tuin, terras of balkon
  • het terrein wordt weer ‘bewoond’ door de buurt: meer sociale controle, minder hangplek
  • in de buurt kan (na de afbraak van de jaren ‘70) weer echt gemeenschapszin ontstaan
  • zingeving: mogelijkheid creëren een bijdrage te leveren
  • eenzaamheid tegengaan
  • nieuwe mensen leren kennen en verbindingen aangaan
  • ruimte geven voor alle initiatieven die we nu nog niet kennen
  • positieve energie
  • rustplek voor toeristen

4. Recht doen aan de geschiedenis van de Haarlemmer Houttuinen

De Haarlemmer Houttuinen heeft een rijke historie, die we eer willen aandoen door veel te werken met hout, kunst die refereert aan de geschiedenis, en het water dat zo’n belangrijke rol speelde ook hier weer terug te brengen.

Nader aan te scherpen en te prioriteren criteria:

  • stedenbouwkundig verantwoorde aansluiting op de looproutes in de omgeving
  • bepalen welke aspecten van de historische buurt ingepast moeten worden

Voordelen voor ons en voor de stad:

  • identiteit van de HaarlemmerHouttuinen wordt hersteld
  • de stad kan deze bijzondere plek in het licht zetten
  • de wond en het trauma van de afbraak in de jaren ‘70 krijgt een mooi litteken
  • een mooie en rustige uitwijkplek voor bewoners uit de stad en voor andere passanten
  • de historische zijde krijgt geleidelijke overgang naar nieuw (waar het nu nog een abrupte cesuur is).